การฟื้นฟูนาข้าวหลังน้ำลดและการใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มาในนาข้าว
การฟื้นฟูนาข้าวหลังน้ำลด
การเกิดน้ำท่วมในพื้นที่นาข้าว อาจเกิดได้ 2 กรณี คือ จากฝนตกหนักน้ำป่าไหลหลาก เกิดน้ำท่วมฉับพลับ หรือเกิดจากน้ำท่วมขังเป็นระยะเวลานาน ส่งผลต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวเสียหาย โดยขึ้นอยู่กับระยะการเจริญเติบโตของข้าว ความลึกของน้ำ และระยะเวลาการท่วมขัง
การจัดการนาข้าว
- กรณีแปลงนาเกิดน้ำท่วมขังเป็นระยะเวลาไม่นาน น้ำสูงไม่ถึงยอดข้าว และต้นข้าวยังไม่ตาย ให้รีบระบายน้ำออกจากแปลง ให้เหลือ 5-10 เซนติเมตร และฟื้นฟูนาข้าวหลังน้ำลด
- กรณีแปลงนาที่ต้นข้าวยังเขียวอยู่เกิน 3 วัน และพบว่าต้นข้าวในนามีสีเขียวเพิ่มมากขึ้น เกษตรกรยังไม่ต้องใส่ปุ๋ย แต่ให้หมั่นสำรวจโรคและแมลง ควรฉีดพ่นเชื้อราไตรโคเดอร์มา อัตรา 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 100 ลิตร เพื่อป้องกันโรคที่เกิดจากเชื้อรา
- กรณีต้นข้าวในนาเริ่มมีอาการสีเหลืองที่ใบให้ใส่ปุ๋ยยูเรีย อัตรา 3-5 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อฟื้นฟูสภาพต้นข้าว (ไม่ควรใส่ปุ๋ยมากเกินไป เพราะจะทำให้ต้นข้าวเกิดโรคได้)
- กรณีแปลงนาข้าวที่ออกรวง ให้เร่งระบายน้ำจนแห้งและห้ามใส่ปุ๋ย เพราะจะทำให้ดินมีความร้อน ต้นข้าวจะตายง่ายขึ้น เกษตรกรต้องหมั่นสำรวจโรคและแมลงอยู่เสมอ
- กรณีข้าวอยู่ในระยะสุกแก่ ให้เร่งทำการเก็บเกี่ยว และตากข้าวให้แห้งโดยเร็ว เพื่อลดความชื้นของเมล็ด
- กรณีนาข้าวเสียหายทั้งหมด จำเป็นต้องปลูกใหม่ แนะนำให้ไถกลบหมักฟางข้าว และเศษวัชพืชอย่างน้อย 7 วัน แล้วไถกลบอีกครั้ง และใช้สารชีวภัณฑ์ เช่น สารสกัดสะเดา เชื้อราไตรโคเดอร์มา แบคทีเรียบาซิลลัส ทรูริงเยงซีส (BT) ในแปลง
การใช้เชื้อราไตรโคเดอร์มา
ใช้ควบคุมโรคที่มีสาเหตุเกิดจากเชื้อราสำหรับนาข้าว มีอัตราการใช้ดังนี้
- เตรียมเมล็ดพันธุ์ แช่เมล็ดพันธุ์ข้าวด้วยน้ำเปล่า 1 คืน จากนั้นแช่ด้วยเชื้อราไตรโคเดอร์มา อัตรา 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 100 ลิตร นาน 30 นาที ยกขึ้นบ่มข้าวต่ออีก 1 คืน จึงนำไปหว่านลงแปลง
- อายุข้าว 20-30 วัน ใส่เชื้อราไตรโคเดอร์มาชนิดสดพร้อมกับการปล่อยน้ำในนาข้าวอัตรา 2 กิโลกรัมต่อไร่
- อายุข้าว 60-70 วัน ฉีดพ่นเชื้อราไตรโคเดอร์มาให้ทั่วแปลงนาอัตรา 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 100 ลิตร
- อายุข้าว 90 วัน ฉีดพ่นเชื้อราไตรโคเดอร์มาให้ทั่วแปลงนาอัตรา 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 100 ลิตร
- อายุข้าว 100 วัน ฉีดพ่นเชื้อราไตรโคเดอร์มาให้ทั่วแปลงนาอัตรา 1 กิโลกรัมต่อน้ำ 100 ลิตร
เรียบเรียง : สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่
